Ze zouden een energierevolutie kunnen ontketenen, de nano-antennes die warmte in stroom omzetten, die fysici dinsdag aan de wereld presenteren in het vakblad Nature Communications. Althans: als ze de stap van eerste succes naar grootschalige toepassing kunnen. >>>
In november 2019 presenteerde Elon Musk de Cybertruck, het nieuwste model in zijn stal van elektrische auto’s. Deze is gemaakt van ‘ultrahard, koudgewalst, roestvast staal’ en ‘Tesla-pantserglas’. Bij Maja Göpel viel de mond open, niet uit ontzag voor het acceleratievermogen van de 1.700 kilo zware truck, maar uit afschuw. Waartoe dient zo’n enorme wagen, waarvan er toen ze haar boek schreef al tweehonderdvijftigduizend besteld waren?
Volgens Göpel is de truck een voorbeeld van de ontwikkeling dat technologische verbeteringen en maatschappelijke vooruitgang niet meer hand in hand gaan. Technisch gezien mag de Cybertruck beter zijn dan zijn voorgangers, maar in feite is het een verslindend en overbodig Mad-Max-achtig monster. De truck lost geen problemen op, maar maakt die alleen maar groter.
In Onze wereld nieuw denken geeft politiek econoom Göpel een indringende analyse van een reeks problemen, van klimaatverandering tot ongelijkheid, en geeft ze adviezen voor een andere benadering. ‘Al onze moderne utopieën lijken te ontaarden in dystopische visioenen’, schrijft ze. Technologie produceert Cybertrucks en dataslurpende reuzen. Liberalisme is een systeem geworden waarin bezit zonder verantwoordelijkheid de regel is. En vooruitgang houdt in: ‘veroveren en uitbuiten, expanderen en extraheren.’ Economische groei, nog zo’n fraaie belofte uit het verleden, staat nu gelijk aan klimaatverandering. ‘Dat is de fatale logica van onze beschaving.’ >>>
Shell, Gasunie en het havenbedrijf Groningen Seaports willen in 2030 een zeer groot windpark aanleggen op de Noordzee: het NortH2-project. Dat wordt gekoppeld aan een enorme fabriek om waterstof te gaan maken. Maar het is nog verre van haalbaar. >>>
“Heide vergrast, de melancholieke zang van de boomleeuwerik is nauwelijks meer te horen en de kleine heivlinder is een zeldzaamheid geworden”, vermeldt het voorwoord van het Living Planet Report Nederland. Het rapport is donderdag gepubliceerd door het Wereld Natuur Fonds (WNF) en gemaakt in samenwerking met tien organisaties, op basis van cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Conclusie: „De natuur staat er slechter voor dan ooit.” >>>
Het zou zomaar kunnen dat de vorig jaar door Bolsonaro geplante soja begin dit jaar als veevoer is verscheept naar Nederland. Nederland is, na China, de belangrijkste klant van ’s werelds grootste sojaproducent. Terwijl de Braziliaanse oogst dit seizoen een nieuw record bereikt, groeit ook de Nederlandse vraag: in de eerste helft van 2020 importeerde Nederland 1,6 miljard kilo uit Brazilië, 40 procent meer dan het jaar ervoor. Een deel wordt (bewerkt) weer verkocht aan Europese buurlanden, een deel blijft in Nederland. In de wereldwijde strijd om de schaarse landbouwgrond is China in 15 jaar tijd overigens uitgegroeid tot veruit de grootste afnemer van Braziliaans soja. >>>
Een fietser is een energiemirakel! Die gaat drie à vier keer sneller dan een voetganger, maar gebruikt per afgelegde kilometer over een vlakke weg vijf keer minder energie. Dat de fiets er kon komen is vooral te danken aan de kogellager. Die verkleint de wrijving tussen wiel en as met een factor duizend. Daarmee werd het wiel eindelijk bruikbaar om een mens zichzelf voort te laten bewegen. Een mens op een fiets, betoogde Illich, is niet alleen energiezuiniger dan welke motorische machine ook, maar gemeten naar gewicht ook efficiënter dan alle andere wezens in het dierenrijk. Er zijn wel dieren die sneller kunnen dan fietsers, maar dat houden ze maar heel kort vol. >>>
Lignine in hout is de bitumen uit teerzanden. Week het los en je hebt een grondstof die geraffineerd kan worden en zo veel meer waarde creëert dan het te verbranden. Boot kan er niet goed bij dat de Europese Commissie biomassa voor verbranding ooit bestempeld heeft als duurzaam en Nederland subsidies verschaft aan biomassacentrales. Door die subsidies is er een enorme strijd om houtachtige massa ontstaan. Dat heeft is de prijs enorm opgedreven. Een van de redenen waarom de bioraffinage lastig op gang komt in Europa: we concurreren met energiebedrijven die dankzij subsidies een hogere prijs kunnen betalen voor een laagwaardig product als warmte. >>>
Boeren hebben rechten en burgers plichten, “we wonen in een Boerenrepubliek”. Landbouw is sinds de jaren zestig overwegend in christelijke handen. Maar socialisten drukten en drukken een grote stempel: van Sicco Mansholt – minister van 1945 tot 1958 en Europees commissaris van 1958 tot 1973 – tot Europees vicevoorzitter Frans Timmermans -‘biologische landbouw’-. En recent ook door BNNVARA met een Zembla over De uitgeputte bodem; en nu in een vierdelige serie >>>
Tientallen jaren gemodder.
In de afgelopen twintig jaar raakte het klimaat alleen maar verder ontwricht en nog altijd worstelen politici met het formuleren van een antwoord. De meesten van hen zijn er wel van overtuigd dat er iets moet gebeuren, maar dat blijkt makkelijker gezegd dan gedaan. Hoe kun je als nationale volksvertegenwoordiger bijdragen aan het oplossen van zo’n overweldigend mondiaal probleem? Hoe voorkom je tijdens een regeerperiode van hooguit vier jaar dat een groot deel van Nederland aan het eind van de eeuw onder water staat? En hoe dicht je het gat tussen ambitieuze doelen en de concrete uitvoering? >>>
Landbouw legt met 66 procent van alle grond een enorm ruimtebeslag op Nederland. Die landbouw moet dus wel een enorm belang hebben, zou je denken. Maar de allergrootste pleitbezorgers van de intensieve landbouw zijn de grote bedrijven in de voedselindustrie, zoals levensmiddelenfabrikant Unilever, zadenbedrijf Syngenta, kunstmestproducent Yara, zuivelonderneming FrieslandCampina en grootgrutter Ahold Delhaize – allemaal multinationals met ieder een omzet van minstens tien miljard euro per jaar. Dat deze grote bedrijven belang hebben bij een maximale Nederlandse landbouwproductie is duidelijk: het is hun verdienmodel. Maar dit is niet het argument dat de regering en deze bedrijven opvoeren om het belang ervan te onderstrepen. Zij gebruiken voortdurend vier andere argumenten, die veel meer tot de verbeelding spreken. En die argumenten hebben nog iets anders gemeen: er is zo veel op af te dingen dat er weinig van overblijft. >>>
‘Wij vragen simpelweg of de staat de vrijheid heeft om na te laten wat iedereen weet dat nodig is’, zei ze, verwijzend naar het Klimaatverdrag van 1992 waarin is afgesproken dat landen gevaarlijke klimaatverandering zouden proberen te voorkomen.
‘Wat ons betreft zijn we op het punt’, vulde Urgenda’s advocaat destijds aan, ‘dat de overheid die vrijheid heeft verspild.’
En de rechter was het daarmee eens. Het vonnis uit 2015 was baanbrekend, een internationale primeur. De rechter oordeelde dat het Nederlandse klimaatbeleid niet voldoende was om gevaarlijke klimaatverandering te voorkomen, terwijl de staat in internationale klimaatverdragen wél had geaccepteerd dat dat nodig is. Hij verplichtte de staat tot een emissiereductie van 25 procent in 2020 – meer dan de regering zelf van plan was.
Als de staat minder deed, zou dat ‘nalatig’ zijn, omdat de overheid haar burgers moet beschermen tegen voor hen gevaarlijke klimaatverandering. Zo’n vonnis was nog nooit vertoond. >>>
We worden steeds beter in het opwekken van groene energie. Naar verwachting draait Nederland in 2030 voor 75 procent op zonne- en windenergie. Maar duurzame energie heeft op dit moment één achilleshiel: er is geen constante toevoer. De zon schijnt niet ’s nachts, en soms is het windstil. Juist als we veel energie nodig hebben, zoals in de winter, leveren deze bronnen onvoldoende aan het energienet. Om Nederland in deze periodes toch van energie te voorzien, draaien de vervuilende kolen- en gascentrales op volle toeren. Hoe maken we ons voorgoed los van deze fossiele bronnen?
Opslag-technologieën zijn de ‘heilige graal’ om de energietransitie goed te laten verlopen. En er valt nog bakken geld mee te verdienen ook. Daarom is er een race begonnen naar ‘de superbatterij’. De markt ligt wagenwijd open: in de hele wereld zijn opslagcowboys en batterijpioniers op zoek naar de meest efficiënte technieken om duurzame energie op te slaan. Daarbij is er niet één perfecte manier: uiteindelijk zullen verschillende technieken een stabiel en productief energiesysteem moeten opleveren. We zetten daarom een aantal veelbelovende initiatieven voor je op een rijtje. >>>
Air pollution caused by the burning of fossil fuels such as coal and oil was responsible for 8.7m deaths globally in 2018, a staggering one in five of all people who died that year, new research has found.
Countries with the most prodigious consumption of fossil fuels to power factories, homes and vehicles are suffering the highest death tolls, with the study finding more than one in 10 deaths in both the US and Europe were caused by the resulting pollution, along with nearly a third of deaths in eastern Asia, which includes China. Death rates in South America and Africa were significantly lower. >>>
Ergens op de burelen van De Groene Amsterdammer, opgeborgen in een grijze archiefkast, ligt waarschijnlijk het allereerste artikel over klimaatverandering dat in de Nederlandse pers verscheen. Het dateert van februari 1951 en is geschreven door prof. dr. M.G. Rutten. De geoloog vindt het een wilde maar prikkelende theorie, het idee dat ‘wij zelf dus druk bezig zijn, om met onze potkacheltjes en onze electrische centrales, met onze benzine- en dieselmotoren, de aarde stiekum weg op te warmen. Zonder het zelf te weten … veranderen we daarmede op de meest ingrijpende wijze het aangezicht der aarde. Of het waar is, ik weet het niet, maar het is aardig gevonden.’ >>>
Laadsnelheid wordt bepaald door hoe snel lithium-ionen door het materiaal heen kunnen bewegen”, zegt Mark Huijben, hoogleraar nanomaterialen aan de Universiteit Twente. De poedermix waaruit de anode bestaat komt in aanraking met het vloeibare elektrolyt, dat een beetje de poederlaag in dringt. Dat is goed, legt hij uit, want de ionen kunnen sneller door de vloeistof heen dan door de poederdeeltjes. Als die poederdeeltjes heel klein zijn, de nanodeeltjes zijn 0,1 micrometer groot, dan is er een groot oppervlak dat met de snel geleidende vloeistof in aanraking komt. „Het maakt dus uit hoe snel de ionen door het materiaal zelf heen kunnen, maar ook hoe groot het oppervlak is. Als het oppervlak groot is hoeven de ionen bovendien maar een kleine afstand in het materiaal zelf af te leggen.
Fabrikant Storedot sleutelde aan het materiaal van de anode. Het grafiet is vervangen door nanodeeltjes van het halfgeleidermateriaal germanium. Later dit jaar hopen ze prototypes met het vergelijkbare -maar goedkopere- element silicium te maken. Volgens de fabrikant is deze versie van de lithium-ionbatterij niet duurder dan de bestaande batterijen.
Storedot is de eerste die heeft gedemonstreerd dat het snel laadbare batterijen in grote hoeveelheden kan produceren, maar het is zeker niet de enige fabrikant die met deze techniek bezig is. De bekendste fabrikant die ook mikt op een anode van silicium is Tesla. Er zijn ook bedrijven die werken aan nanodeeltjes in andere samenstellingen, zoals niobium of een combinatie van grafiet en silicium. >>>
Halverwege het Skype-gesprek houdt Roman Krznaric ineens een marshmellow en een eikel voor de camera. „Kijk, hier gaat het om. We moeten leren om vaker voor de eikel te kiezen in plaats van voor de marshmellow.” Het roze spekje staat voor filosoof Krznaric voor kortetermijndenken: even een sugar rush. Terwijl, als je een eikel op een goede plek plant, dan groeit er decennia, zelfs eeuwen later nog een mooie eik.
Hij heeft de attributen nog op zijn bureau liggen na een van de vele onlinelezingen en presentaties die hij de laatste tijd wereldwijd geeft vanuit zijn werkkamer in Oxford. Roman Krznaric (50), een Australische filosoof, is uitgegroeid tot een van de meest prominente stemmen in de filosofische en politieke beweging die pleit voor meer langetermijndenken. Diverse overheden en bedrijven vragen hem om advies en hij hield er onlangs een TED-talk over. Zijn boek De goede voorouder verscheen deze maand in het Nederlands.
„Er hangt iets in de lucht waardoor er meer aandacht is voor de lange termijn”, ziet hij tijdens de pandemie. „En dat was de hoogste tijd. Er is al decennia sprake van een soort hyperbijziendheid.” De tirannie van de korte termijn begon volgens Krznaric in de Middeleeuwen bij de uitvinding van de klok, die de tijd indeelde in minuten en uren en die het leven daardoor steeds sneller liet verlopen. >>>
De Rabobank erkent schuld aan de problemen in de landbouw. “Wij zijn medeverantwoordelijk”, zegt directeur duurzaamheid Bas Rüter donderdag in Zembla.
Voor het eerst erkent een belangrijke speler in de voedselindustrie bij te dragen aan de problemen die daarbij ontstaan. “Wij dragen als bank medeverantwoordelijkheid voor hoe het systeem nu is”, zegt de directeur duurzaamheid van de Rabobank, Bas Rüter, in het tv-programma Zembla. “Wij zijn medeverantwoordelijk voor de problemen.”
De bodem raakt uitgeput door eenzijdige gewasteelt, het bodemleven verdwijnt door gebruik van drijf- en kunstmest, pesticiden vervuilen het grond- en oppervlaktewater en zorgen voor een afname van insecten, weidevogels verdwijnen omdat ze geen voedsel meer vinden en de uitstoot van stikstof tast de natuur aan, waardoor de woning- en wegenbouw stil kwam te liggen.
De ingrijpende gevolgen van de na-oorlogse gedachte ‘nooit meer honger’ – De intensivering van de Nederlandse landbouw, die is voortgekomen uit de na-oorlogse gedachte ‘nooit meer honger’, heeft ingrijpende gevolgen. Als bank van veruit de meeste boeren en tuinders, én van veel toeleveranciers en afnemers, is de Rabobank de belangrijkste financier van de Nederlandse landbouw. “En dat betekent ook dat de problemen die daarmee samenhangen door ons worden gefinancierd”, zegt Rüter. >>>
“We demonstrate that global average annual temperature has been rising over the last 12,000 years, contrary to previous results,” said Samantha Bova, at Rutgers University–New Brunswick in the US, who led the research. “This means that the modern, human-caused global warming period is accelerating a long-term increase in global temperatures, making today completely uncharted territory. It changes the baseline and emphasises just how critical it is to take our situation seriously.”
The world may be hotter now than any time since about 125,000 years ago, which was the last warm period between ice ages. However, scientists cannot be certain as there is less data relating to that time.
One study, published in 2017, suggested that global temperatures were last as high as today 115,000 years ago, but that was based on less data.
The new research examined temperature measurements derived from the chemistry of tiny shells and algal compounds found in cores of ocean sediments, and solved the conundrum by taking account of two factors. >>>
Hout uit kaalgekapte stukken beschermd bos in Estland komt terecht in biomassacentrales in Europa. Ook centrales in Nederland mogen versnipperde bomen uit kaalkap gebruiken als biomassa, ondanks de strenge duurzaamheidseisen die Nederland aan het product stelt. Als gevolg eindigen ook volledige bomen als witte elzen en wilgen in de verbrandingsoven.
Dat blijkt uit onderzoek van Platform voor onderzoeksjournalistiek Investico, in samenwerking met onderzoeksprogramma Argos en het internationale onderzoekscollectief Money to Burn, mede voor De Groene Amsterdammer. Alleen Nederlandse kolencentrales kregen sinds 2013 al ruim 3,5 miljard subsidie toegekend voor het verstoken van biomassa.
De discussie over de duurzaamheid van hout voor biomassa duurt al jaren. Alleen bij het gebruik van resthout, zoals zaagsel en snoeiafval, duurt het korter dan enkele decennia voordat biomassa CO2-winst oplevert ten opzichte van kolen en gas. Volgens voorstanders van biomassa worden alleen zaagresten en resthout gebruikt voor de fabricage van ‘pellets’ (geperste houtkorrels). In Nederland stelt het ministerie van Economische Zaken en Klimaat een duurzaamheidscertificaat verplicht. Dat garandeert volgens minister Wiebes dat alleen hout uit ‘onvermijdelijke reststromen’ als brandstof wordt gebruikt. >>>
1. CO2 levels The amount of CO2 in the atmosphere reached record levels in 2020, hitting 417 parts per million in May. The last time CO2 levels exceeded 400 parts per million was around four million years ago, during the Pliocene era, when global temperatures were 2-4C warmer and sea levels were 10-25 metres (33-82 feet) higher than they are now.
2. Record heat The past decade was the hottest on record. The year 2020 was more than 1.2C hotter than the average year in the 19th Century. In Europe it was the hottest year ever, while globally 2020 tied with 2016 as the warmest.
3. Arctic ice Nowhere is that increase in heat more keenly felt than in the Arctic. In June 2020, the temperature reached 38C in eastern Siberia, the hottest ever recorded within the Arctic Circle. The heatwave accelerated the melting of sea ice in the East Siberian and Laptev seas and delayed the usual Arctic freeze by almost two months.
4. Permafrost Across the northern hemisphere, permafrost – the ground that remains frozen year-round for two or more years – is warming rapidly. When air temperatures reached 38C (100F) in Siberia in the summer of 2020, land temperatures in several parts of the Arctic Circle hit a record 45C (113F), accelerating the thawing of permafrost in the region. Both continuous permafrost (long, uninterrupted stretches of permafrost) and discontinuous (a more fragmented kind) are in decline.
5. Forests Since 1990 the world has lost 178 million hectares of forest (690,000 square miles) – an area the size of Libya. Over the past three decades, the rate of deforestation has slowed but experts say it isn’t fast enough, given the vital role forests play in curbing global warming. In 2015-20 the annual deforestation rate was 10 million hectares (39,000 square miles, or about the size of Iceland), compared to 12 million hectares (46,000 square miles) in the previous five years. >>>
Bouwkundige efficiency is bijzaak. Alles voor de lifestyle en de techno-overkill die innovatie heet. Nog meer veiligheidssystemen, multimediale gadgets die geen hond gebruikt, sfeerverlichting in paars, groen, rood en roze. In de zes jaar dat ik voor NRC over auto’s schrijf ben ik zelden een auto tegengekomen die doelmatigheid voorop stelde. De enkele keer dat ik ze rijd, zijn het verschoppelingen onderaan de prestigeladder. Een Suzuki Swift, wat Subaru’s, de Toyota Prius, een handvol simpele maar ruime Dacia’s. De Audi-man ziet ze niet staan. Geen premium.
Suv’s wel. Maar waarom dan? Ze zijn veel te zwaar, verbruiken veel te veel. Hun oorspronkelijke functie van terreinwagen is losgelaten; het gros gaat tegenwoordig van de hand zonder vierwielaandrijving. Ze kunnen niet wat ze beloven en stellen er geen ander nut voor in de plaats. Een andere aberratie is de lifestyle-station. Zalig de onschuldigen van geest die menen dat zo’n auto is bedoeld om spullen te verplaatsen. Dan vergeet je dat gezond verstand uit de mode is. Zo’n auto moet voor de sportieve uitstraling een aflopende daklijn en de vlakke achteruit die het volume drastisch afknijpen. Van de grote stationcars leent zich voor massatransport maar een handjevol: Skoda Superb, Mercedes E-klasse. De stationversie van de grote Peugeot 508 verstouwt minder dan de kleinere 308. Hoe verzin je het? >>>
The race is on to find a steady source of lithium, a key component in rechargeable electric car batteries. But while the EU focuses on emissions, the lithium gold rush threatens environmental damage on an industrial scale. Even The exploration team of the UK-based mining company Savannah Resources had spent months poring over geological maps and surveys of the hills that ripple out from Cassote’s farm. Initial calculations indicated that they could contain more than 280,000 tonnes of lithium, a silver-white alkali metal – enough for 10 years’ production. Cassote got in touch with Savannah’s local office, and the mining firm duly contracted him to supply water to their test drilling site. The return on his investment was swift. After less than 12 months on the company’s books, Cassote had made what he would usually earn in five or six years on the farm.before the new mine became the main topic of village conversation, João Cassote, a 44-year-old livestock farmer, was thinking about making a change. Living off the land in his mountainous part of northern Portugal was a grind. Of his close childhood friends, he was the only one who hadn’t gone overseas in search of work. So, in 2017, when he heard of a British company prospecting for lithium in the region of Trás-os-Montes, Cassote called his bank and asked for a €200,000 loan. He bought a John Deere tractor, an earthmover and a portable water-storage tank. >>>
Het gewicht van alle door de mens gemaakte spullen is de afgelopen eeuw zo snel toegenomen dat ze inmiddels meer wegen dan al het leven op aarde bij elkaar. Dat becijferen Israëlische onderzoekers deze woensdag in Nature.
Bij dat leven – ze noemen het biomassa – rekenen ze alle planten, bacteriën, schimmels en dieren, op land en in zee. Ook de mens, zijn vee en de door hem verbouwde gewassen rekenen ze ertoe. „Het zijn levende entiteiten en die vallen derhalve binnen de definitie van biomassa”, laat Emily Elhacham, eerste auteur van het artikel, via mail weten. De vijf milieuwetenschappers die het onderzoek uitvoerden zijn verbonden aan het Weizmann Instituut in Rehovot.
De uitkomst onderstreept volgens hen de dominantie van de mens, en het nieuwe tijdperk dat we in zijn gegaan: het Antropoceen, waarin mensen zijn uitgegroeid tot een geologische kracht en het aanzien van de aarde op een ongekende manier beïnvloeden. We bepalen de loop van rivieren, boren tunnels door bergen, leggen eilanden aan. We mijnen, kappen, verslepen. En we bouwen.
In 1900 wogen de door de mens gemaakte spullen 3 procent van alle biomassa. Qua gewicht is die biomassa afgelopen eeuw min of meer gelijk gebleven op ruim 1 teraton – in kilo’s, een 1 met 15 nullen. In 2020 is het gewicht van mensgemaakte spullen voor het eerst boven dat van alle biomassa uitgestegen, zo berekenen de milieuwetenschappers. Voor hun onderzoek maakten ze gebruik van al bestaande databanken van bijvoorbeeld de mensgemaakte material stock, jaarvoorraden van huizen, bruggen, wegen, auto’s, apparaten, papier, glas, plastic, noem maar op. Dat ze de mens, zijn vee en zijn gewassen in de categorie biomassa meetellen, heeft trouwens geen groot effect. Het aandeel van de mens in die categorie is klein: 0,01 procent. Zo’n 90 procent van alle biomassa is plantaardig. >>>
Met statistieken bestrijdt Hickel het hardnekkige idee dat bbp-groei een voorwaarde is voor een gelukkige bevolking. Het beste tegenbewijs is misschien wel de VS, waar presidenten pronkten met groeicijfers, maar waar ondertussen de infrastructuur afbrokkelde, de levensverwachting daalde en de armoedecijfers stegen. ‘Armere’ landen zoals Finland, Polen en Estland scoren beter op de onderwijsranglijsten. ‘Voorbij een bepaald punt, dat landen met een hoog inkomen allang gepasseerd zijn, draagt meer bbp weinig tot niets bij aan menselijke voorspoed’, schrijft Hickel. Hoeveel geld een land heeft maakt veel minder uit dan hoe een land dat geld besteedt. En investeringen in publieke diensten, zoals gezondheidszorg, onderwijs en openbaar vervoer, leveren een hoog geluksrendement op. Link
Shell kent de risico’s van klimaatopwarming al meer dan dertig jaar. Wat deed het bedrijf met die kennis? Samen met de Amerikaanse website Climate Files werden bijna veertig documenten van Shell openbaar gemaakt die gezamenlijk een goed antwoord geven.
‘Wetenschappers zijn het er in grote mate over eens dat de toename van broeikasgassen voor opwarming van de aarde zorgt’, schreven Shells onderzoekers. De modellen wezen op ‘significante veranderingen van de zeespiegel, oceaanstromingen, neerslagpatronen, regionale temperaturen en van het weer’. ‘Zulke relatief snelle en dramatische veranderingen hebben gevolgen voor de leefomgeving van mensen, voor hun toekomstige levensstandaard en voedselvoorraden, met potentieel grote sociale, economische en politieke consequenties van dien’, ging de tekst verder.
Er was genoeg bekend om over oplossingen na te gaan denken, schreven de Shellmedewerkers, pas in actie komen bij onomstotelijk bewijs was onverstandig. Want dan zou het te laat zijn om effectieve maatregelen te nemen. Voor de industrie ‘staan enorme belangen op het spel’, wisten de onderzoekers ook. ‘Aangezien fossiele brandstoffen de voornaamste bron zijn van CO2 in de atmosfeer, is het zeer wenselijk dat de energie-industrie de blik naar voren gericht houdt.’
Shell begreep ruim een kwart eeuw geleden al dat broeikasgassen zich ophopen in de dampkring, daar warmte vasthouden en zo bepalen hoe warm het op aarde is. Shell kwantificeerde in het rapport zelfs de eigen bijdrage aan het probleem: 4 procent van alle CO2-uitstoot in 1984 kwam door verbranding van Shells producten, wisten de onderzoekers. Daarmee wist het bedrijf dat het een substantiële bijdrage leverde aan het probleem, terwijl het publiek pas sinds kort over dergelijke cijfers beschikt.
In hun inventarisatie van mogelijke beleidskeuzes schreven de onderzoekers dat alleen ‘draconische maatregelen zoals een wereldwijd verbod op kolenverbranding enig significant effect zouden hebben.’
Shell – in die tijd nog actief in de steenkool – zag zulke oplossingen als ‘economisch noch politiek haalbaar’: ‘Hoewel het in theorie mogelijk is het gebruik van fossiele brandstoffen via wetgeving in te perken, is een wereldwijde reductie op wat voor manier dan ook extreem onwaarschijnlijk.’ Link
