Filosofie

Mystieke ervaringen bestaan

Er zit een behoorlijk taboe op om dit als serieuze wetenschapper uit te zoeken, zegt Michiel van Elk. Toch is dat precies wat hij doet: als neurowetenschapper aan de Universiteit Leiden bestudeert hij mystieke en psychedelische ervaringen in het brein. Onlangs verscheen zijn boek Een nuchtere kijk op psychedelica. Daarin zet hij zowel de bestaande onderzoeken over de werking van psychedelica als de tot nu toe vergaarde kennis over andere mystieke ervaringen op een rij. >>>

 

The Attenborough Awe Effect

Awe’s most transformative effects may concern the way we view ourselves. When we feel wonder at something truly incredible and grand, we perceive ourselves as smaller and less significant in relation to the rest of the world, says Shiota. One consequence of this is greater altruism. When I am less focused on myself, on my own goals and needs and the thoughts in my head, I have more bandwidth to notice you and what you may be experiencing. >>>

Uit het leven van een zomereik

,

Word ik straks nog serieus genomen? Ik ben bioloog, en wetenschapsredacteur. Antropoloog Anke Tonnaer lacht als ze over mijn zorg hoort. Ze is universitair hoofddocent aan de Radboud Universiteit. Alleen al dénken over bezielde natuur is in onze cultuur een taboe. Je mag het er niet over hebben, het wordt belachelijk gemaakt. Ik knik. Ik herinner me een van de artikelen die ik heb gelezen. Daarin wordt het the demon of ridicule genoemd.

Ze vertelt dat de filosofie, de sociologie en de antropologie vijftien jaar geleden meer aandacht begonnen te krijgen voor de relatie tussen de mens en niet-menselijke wezens. Binnen de antropologie is er inmiddels een nieuwe, brede tak gegroeid, multispecies ethnography. Natuur wordt nog steeds hoofdzakelijk in economische termen bezien. Maar de wal is het schip aan het keren, zegt Tonnaer. „De realiteit is ons aan het inhalen, met al die milieuproblemen.” Steeds meer mensen hebben het gevoel, hier moet iets veranderen. >>>

Welke deugden zijn bepalend?

,

In ‘Gewone deugden’ gaat het over een moreel individualisme dat goed kan zijn. Als die morele deugden werken, hoef je jezelf niet te rechtvaardigen volgens de een of andere universele standaard. Je rechtvaardiging put je uit je familie, je buurt, je vrienden. Je morele doel is de boel draaiende te houden en te voorkomen dat de situatie uit de hand loopt. >>>

Wat doe je als het leven triest lijkt?

,

Als jongeman was Montaigne ervan overtuigd dat zijn geest zijn meester was, maar naarmate hij ouder werd en zijn lichaam hem in de steek liet, kreeg hij heel andere ideeën. „Montaigne schrijft ergens dat hij een dame wilde troosten die echt verdriet had. Eerst wil hij haar Seneca of Cicero voorlezen, maar dan denkt hij: nee, ik ga gewoon met haar zitten.” Opvallend, want Montaigne was destijds een van de grootste geleerden en bezat een bibliotheek vol wijsgerige werken. Toch liet hij de boeken links liggen. >>>

Scroll to Top